«ΟΜΦΑΛΙΟΣ ΛΩΡΟΣ»: Ενα μανιφέστο για την Ελλάδα του σήμερα

Κριτική της Φωτεινής Παπαδάκη

Ο ομφάλιος λώρος λειτουργεί συνδετικά για τη μάνα και το μωρό. Το έμβρυο θρέφεται από τη μητέρα του και στο τέλος αποκόπτεται από αυτήν, όταν κόβεται ο ομφάλιος λώρος.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτήν τη φυσική λειτουργία, ο Γιώργος Χριστοδούλου γεννάει ένα δυνατό και επίκαιρο έργο, το θρέφει στα «σπάργανα» και ύστερα κόβει βίαια τον «ομφάλιο λώρο» που το δένει με την ψυχή του και, στο τέλος, το εκθέτει στον θεατή...

Στο έργο «Ομφάλιος λώρος» η Ιωάννα Προσμίτη υποδύεται μια πόρνη που γεννήθηκε στα σκουπίδια, ανάμεσα σε μαύρες σακούλες και ανατράφηκε από ξένους γονείς. Αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο, που κατά τον συγγραφέα είναι η ίδια η Ελλάδα. Η κ. Προσμίτη καθηλώνει τον θεατή με τον δυναμικό, ειλικρινή και αποκαλυπτικό μονόλογό της. Για την ερμηνεία του ως ρακοσυλλέκτης φιλόσοφος ξεχωρίζει επίσης ο Κωνσταντίνος Τσάκωνας, ο οποίος γεμίζει τη σκηνή με τον άλλοτε ανήσυχο και άλλοτε σίγουρο βηματισμό του, τις μελετημένες εκφράσεις του και τον λόγο του, που βγαίνει αβίαστα από τα χείλη του.
Σκηνικά, ρούχα και μουσική «συνεργάζονται» άψογα με το κείμενο και τους ηθοποιούς, υπογραμμίζοντας τα καίρια σημεία του έργου.

Το εγώ
Αν αποδεχτούμε αυτό που λέει ο συγγραφέας στο σημείωμά του, ότι στο εκάστοτε έργο του αποφασίζει να «σκοτώσει» τον ήρωα που συμπαθεί περισσότερο και ίσως και να του μοιάζει, θα λέγαμε ότι στο συγκεκριμένο έργο δεν είναι ένας, αλλά τρεις οι ήρωες που σκοτώνονται και σχηματίζουν το εγώ του. Ο τέταρτος ήρωας τον οποίο αφήνει ο συγγραφέας να ζήσει είναι εκείνος που προφανώς θεωρεί ότι έχει να επιτελέσει έναν «ιερό» σκοπό. Είναι η γυναίκα που, τελικά, αναθρέφει το παιδί τής μάνας-πόρνης. Πίσω από αυτό, όμως, είναι η ξένη χώρα που αναλαμβάνει να «αγκαλιάσει» το παιδί της Ελλάδας. Τραγικό, αλλά αληθινό. Προκλητικό; Ισως. Ομως, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως είναι μια δυνατή διαμαρτυρία, ένα μανιφέστο για την κατάντια της χώρας μας.
Βέβαια, καλό θα ήταν το μήνυμα να είναι πολύπλευρο και όχι μονομερές. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια μάνα-πόρνη που ξεπουλάει τα παιδιά της. Κατά αυτή την έννοια θα ήταν πιο ολοκληρωμένο το έργο, εάν δινόταν στο κοινό το έναυσμα για αλλαγή, στο σημείο που αυτή είναι εφικτή, θυμίζοντας στον θεατή-πολίτη ότι πρέπει κι εκείνος να πάρει τα ηνία στα χέρια του και να αλλάξει το προσωπείο της χώρας του. Η λύση δεν είναι να αποδεχτούμε μια μάνα ως πόρνη, αλλά να την «αγκαλιάσουμε», έστω κι αν αυτή δεν μας έδωσε την αγκαλιά που προσμέναμε, γιατί ό,τι και να κάνουμε είναι και θα συνεχίσει να είναι η μάνα μας. Μόνο έτσι θα κοπεί ο «ομφάλιος λώρος», όχι όμως εκείνος που μας δένει με τη γη, αλλά αυτός που μας κρατάει εγκλωβισμένους στην αντίληψη ότι για όλα φταίει η χώρα μας, η Ελλάδα. Το έργο ανεβαίνει στο ΘΕΑΤΡΟ «ΠΑΣΑΓΙΟ 8».

Συντελεστές
Συγγραφέας: Γιώργος Α. Χριστοδούλου
Σκηνοθεσία: Καλλιόπη Ξυπνητού
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιοβάννα Πρασίνου
Βοηθός Σκηνογράφου: Διονύσης Κατερέλος
Πρωτότυπη Μουσική: Παναγιώτης Κλάδης
Φωτισμοί: Αρης Τσιμόγιαννης - Χάρης Δάλλας
Φωτογραφία: Μιχαήλ Τσιμπλάκης
Ερμηνεύουν: Κωνσταντίνος Τσάκωνας, Βούλα Κώστα, Ιωάννα Προσμίτη, Γιάννης Παπασωτηρίου