Με τέσσερα βραβεία στα «μπαγκάζια» τους επέστρεψαν στην Ελλάδα ο Αλέξανδρος Αβρανάς και οι συντελεστές της ταινίας «Miss Violence» από τη Βενετία, όπου πραγματοποιήθηκε η απονομή βραβείων στο 70ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου...
Της Φωτεινής Παπαδάκη
Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης κατόρθωσε να κρατήσει ψηλά το ηθικό του νέου ελληνικού σινεμά, αποσπώντας εκτός από τις εντυπώσεις και τέσσερα βραβεία∙ τα δύο εκ των οποίων είναι τα πιο σημαντικά που έχει λάβει ελληνική ταινία εδώ και πολλά χρόνια στη συγκεκριμένη διοργάνωση.
Η ταινία «Miss Violence» έγραψε ιστορία στο κορυφαίο Φεστιβάλ Κινηματογράφου κερδίζοντας το βράδυ του περασμένου Σαββάτου τον Αργυρό Λέοντα, το δεύτερο πιο σημαντικό βραβείο του Φεστιβάλ Βενετίας, αλλά και το βραβείο καλύτερου ηθοποιού για την ερμηνεία του εξαιρετικού ρολίστα, Θέμη Πάνου.
Υπενθυμίζουμε ότι η ταινία του 36χρονου σκηνοθέτη, ο οποίος έχει συνυπογράψει το σενάριο μαζί με τον Κώστα Περούλη, είχε ήδη πάρει την περασμένη Παρασκευή τα βραβεία Arca CinemaGiovani και το βραβείο Fedeora για την καλύτερη ευρωπαϊκή - μεσογειακή ταινία του διαγωνιστικού τμήματος της Μόστρας.
Η σπουδαιότητα των τεσσάρων βραβείων
Η πολυσυζητημένη ταινία «Miss Violence», τιμήθηκε με τον Αργυρό Λέοντα, επιβεβαιώνοντας τις φήμες που την ήθελαν ανάμεσα στα φαβορί του φεστιβάλ.
Πρόκειται για το δεύτερο «Λιοντάρι» που κερδίζει Έλληνας σκηνοθέτης στη Μόστρα. Το προηγούμενο ήταν το Χρυσό Λιοντάρι που κέρδισε το 1980 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, για την ταινία του Μεγαλέξανδρος.
«Φτερά» στη μεγάλη επιτυχία της ταινίας έδωσε επίσης και η κατάκτηση του βραβείου για την ερμηνεία του Θέμη Πάνου.
Το βραβείο Arca CinemaGiovani θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή παράλληλα βραβεία του φεστιβάλ Βενετίας. Απονεμήθηκε φέτος για δωδέκατη χρόνια και η επιτροπή που το απένειμε αποτελείται σταθερά από 70 νέους, μεταξύ 18 και 26 χρόνων, από την Ιταλία, τη Γαλλία και την Τυνησία. Το σκεπτικό στο οποίο βασίστηκε η βράβευση της ταινίας «Μiss Violence» είναι ότι: «Αποτελεί μία διαφωτιστική ανάλυση σχετικά με τη βία και τη σχέση της με την εξουσία, που επιτυγχάνεται μέσω μίας αυστηρής σκηνοθεσίας και αφήγησης. Μία σχολαστική και απόλυτα ελεγχόμενη σκηνοθεσία, μας οδηγεί μέσα από μια σιωπηλή τραγωδία στη σταδιακή αποκάλυψή της». To βραβείο πήρε το όνομά του από την εταιρεία που το θεσμοθέτησε∙ την Arca-Enel.
Το δεύτερο βραβείο Fedeora, για την καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία, απονέμεται από την Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου της Ευρώπης και της Μεσογείου, η οποία ιδρύθηκε τον Μάιο του 2010 στις Κάννες και τα μέλη της περιλαμβάνουν επαγγελματίες κριτικούς ταινιών από ευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες.
Ποιες ταινίες κατέκτησαν τα υπόλοιπα βραβεία
Ο Χρυσός Λέων απονεμήθηκε στο ιταλικό ντοκιμαντέρ «Sacro GRA» του Τζιανφράνκο Ρόσι, το οποίο αναφέρεται στα άγνωστα και ποιητικά πρόσωπα που ζουν γύρω από την περιφερειακή λεωφόρο της Ρώμης, την «GRA».
Το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής δόθηκε στον Κινέζο Τσάι Μινγκ-Λιάνγκ για το Jiaoyou (Αδέσποτα Σκυλιά), που αφηγείται την ιστορία ενός άστεγου πατέρα και των δύο παιδιών του που αναγκάζονται να περιπλανώνται στους δρόμους της Ταϊπέι.
Το βραβείο Fedeora καλύτερης ταινίας στο τμήμα «Μέρες των Δημιουργών» απονεμήθηκε στην ισραηλινή ταινία «Βηθλεέμ» του Γιούβαλ Άντλερ, που καταπιάνεται με αντικειμενικότητα και ειλικρίνεια γύρω από τις σχέσεις ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Άραβες, μέσα από την ιστορία ενός νεαρού που μπλέκεται σε μια ομάδα εξτρεμιστών μουσουλμάνων.
Στον Βούλγαρο Μίλκο Λαζάροφ, σκηνοθέτη της ταινίας «Αποξένωση», που προβλήθηκε στο ίδιο τμήμα, απονεμήθηκε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη. Στην ταινία «Ταξικός εχθρός» του Ροκ Μπίτσεκ (Σλοβενία) απονεμήθηκε το βραβείο καλύτερης ταινίας του Τμήματος «Εβδομάδα της Κριτικής».
Το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (Fipresci) για την καλύτερη ταινία του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος της Μόστρας απονεμήθηκε στην καναδική ταινία «Ο Τομ στη φάρμα» του Ξαβιέ Ντολάν, ενώ, το βραβείο καλύτερης ταινίας στα άλλα τμήματα της Μόστρας (Ορίζοντες και Εβδομάδα της Κριτικής) δόθηκε στη σουηδική ταινία «The Reunion» της Άνα Οντέλ.
Ακόμη, το βραβείο Europa Cinemas Label, που δίνεται από ευρωπαίους διανομείς για την προώθηση καλλιτεχνικής αξίας ταινιών σε ευρωπαϊκές αίθουσες, απονεμήθηκε στη γαλλική ταινία «La belle vie» του Ζαν Ντενιζό, ενώ ειδική μνεία έγινε στη βουλγάρικη ταινία «Αποξένωση» του Μίλκο Λαζάροφ.
Η υπόθεση
Το «Miss Violence» είναι μια μαύρη αλληγορία, βασισμένη στη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας. Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης «καταδύεται» στα μυστικά και ψέματα που ευδοκιμούν σε μια φαινομενικά τυπική ελληνική οικογένεια. Πολλοί χαρακτηρίζουν το έργο ως μια σύγχρονη ελληνική τραγωδία, που στην αφήγησή της περιέχει αιμομιξία, πορνεία και άκρατη βία.
Είναι αλήθεια πως στο φετινό Φεστιβάλ οι περισσότερες δημιουργίες με κοινωνική ευαισθησία, όπως ο Joe, το Child Of God, η Police Officer's Wife, περιστρέφουν τη θεματική τους γύρω από ζητήματα όπως η σωματεμπορία των ανηλίκων, η νεκροφιλία, ο κατακερματισμός των οικογενειακών σχέσεων.
Λαβή για την εκκίνηση του δράματος είναι η αυτοκτονία της Αγγελικής, την ημέρα των ενδέκατων γενεθλίων της. Το νεαρό κορίτσι πηδάει από το μπαλκόνι και πέφτει στο κενό χαμογελώντας. Ενώ η αστυνομία και η κοινωνική πρόνοια προσπαθούν να καταλάβουν ποιος ήταν ο λόγος της πιθανής αυτοκτονίας, η οικογένειά της υποστηρίζει σθεναρά πως ήταν ατύχημα. Ποιο είναι το μυστικό που πήρε μαζί της η μικρή Αγγελική; Γιατί η οικογένεια προσπαθεί πεισματικά να την «ξεχάσει» και να συνεχίσει τη ζωή της;
Αυτές τις απαντήσεις αναζητά η κοινωνική πρόνοια όταν τους επισκέπτεται στο πλήρως τακτοποιημένο τους σπίτι. Ο πατέρας έχει φροντίσει να μην λείπει τίποτα κι όλα να βρίσκονται στη θέση τους.
Φαίνεται πως τίποτα δεν μπορεί να τους προδώσει. Όμως ο μικρότερος αδερφός της Αγγελικής θα δώσει άθελά του στοιχεία, που σταδιακά θα θρυμματίσουν τον καλογυαλισμένο κόσμο της οικογένειας αναγκάζοντάς τους να έρθουν αντιμέτωποι με ό, τι τόσα χρόνια κρύβουν ή δεν αντέχουν να δουν. Ένας ένας θα λυγίσει, μέχρι που η βία θα δώσει και πάλι τη λύση κρατώντας την οικογένεια ενωμένη και το μυστικό ασφαλές.
Πώς περιγράφουν Αβρανάς και Πάνου την επιτυχία τους
Ο σκηνοθέτης της ταινίας στη συνέντευξη τύπου-αμέσως μετά την προβολή του φιλμ- είχε μιλήσει για την προτίμησή του η ταινία να περιστρέφεται γύρω από την οικονομική κρίση… συγκεκριμένα, «από μια ακόμη πιο οδυνηρή κρίση, αυτή που λαμβάνει χώρα στα στενά όρια μιας φαμίλιας σε αποσύνθεση».
Σήμερα και έχοντας βιώσει τετραπλή επιτυχία στο Φεστιβάλ, σε συνέντευξή του εκφράζει την ικανοποίησή του που «η Βενετία αγκάλιασε την ταινία του» και περιγράφει τη σημασία της διάκρισης που έλαβε ως εξής:
«Σημαίνει ότι υπάρχει ελπίδα, ότι υπάρχει αξιοκρατία, ότι υπάρχει η ανάγκη να ακουστεί η αλήθεια», ενώ τονίζει πως «με την εν λόγω ταινία εκπροσώπησε την Ελλάδα και όχι τη Γερμανία στην οποία ζούσε».
Από την πλευρά του, ο Θέμης Πάνου, που απέσπασε το βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας, υποδυόμενος τον τυραννικό πατέρα της οικογένειας, περιέγραψε σε συνέντευξή του τη διαδικασία προσέγγισης του πολυεπίπεδου και απαιτητικού ρόλου του. «Στην προσέγγιση του ρόλου μου, χρησιμοποίησα πάμπολλα στοιχεία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, μιας και η συγκεκριμένη προσωπικότητα δεν μοιάζει με καμία άλλη από όσες έχω μελετήσει στην καριέρα μου. Νομίζω πως πολλοί άντρες έχουν φανταστεί ερωτικά την αγκαλιά της μητέρας τους κι εφόσον ο Οιδίποδας, είναι ένας πανίσχυρος χαρακτήρας, αποφάσισα να προσθέσω πολλά από τα χαρακτηριστικά του στην παρουσία μου», δηλώνει. Για την κατάκτηση του σπουδαίου βραβείου σε δηλώσεις του είπε πως αισθάνεται ότι γίνεται μια «περιδίνηση γύρω από τα ελληνικά πράγματα και ότι μάλλον κάνουμε καλή δουλειά παρόλες τις αντίξοες συνθήκες. Πρέπει να βρούμε τους τρόπους να το συνεχίσουμε αυτό, να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να πιέσουμε ώστε να ανοίξουν οι πόρτες».
Συγχαρητήρια του υπουργού Πολιτισμού
Πληροφορούμενος την τετραπλή διάκριση της ταινίας και συλλήβδην της Ελλάδας ο υπουργός Πολιτισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος δήλωσε τα εξής: «Το άκουσμα των ονομάτων του Αλέξανδρου Αβρανά και του πρωταγωνιστή του Θέμη Πάνου από τα χείλη του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στην τελετή βράβευσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας μας έκανε όλους υπερήφανους.
Όχι μόνο γιατί απέσπασαν μερικές από τις σημαντικότερες διακρίσεις στο χώρο του σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά. Αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο το κατόρθωσαν: Με αυστηρή κριτική στάση απέναντι σε ό, τι ταλανίζει την ελληνική κοινωνία. Με προσωπική, θαρραλέα καλλιτεχνική γλώσσα. Με συναδελφική αλληλεγγύη απέναντι στις αντιξοότητες. Με διάθεση συνεργασίας με τους διεθνείς φορείς και επικοινωνίας όχι μόνο με το ελληνικό, αλλά και με το διεθνές κοινό».
Παράλληλα, σημείωσε πως «αυτό που κάνει κάθε πολίτη υπερήφανο πρέπει να κάνει την πολιτεία πιο υπεύθυνη» και έστειλε το μήνυμα πως «οι καιροί είναι δύσκολοι, αλλά μπορούμε και θα κάνουμε περισσότερα για το νέο ελληνικό κινηματογράφο».
Ποιος είναι ο Αλέξανδρος Αβρανάς
Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1977. Το 1998 μπήκε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας όπου σπούδασε γλυπτική. Συνέχισε τις σπουδές του, το 2003, στο πανεπιστήμιο Kunste του Βερολίνου, απ’ όπου πήρε το μεταπτυχιακό του.
Από το 2001 όταν αποφοίτησε από την Καλών Τεχνών έως και το 2008 συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με πολλές διακρίσεις. Είναι 3 φορές υπότροφος του IKY.
Η κινηματογραφική του καριέρα ξεκίνησε το 2003.
Η πρώτη του ταινία ήταν το "Without". Κέρδισε επτά βραβεία στο 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.
Έχει γυρίσει ντοκιμαντέρ για τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο και ταινίες μικρού μήκους όπως οι Pic Nic, Happy Together, Beside, Love is Pain.
Η Ελλάδα του γύρισε την πλάτη, η Βενετία τον αποθέωσε!
Ο σκηνοθέτης χρειάστηκε να ξεπεράσει αρκετά εμπόδια προκειμένου να φτάσει στην κορυφή της επιτυχίας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η πρώτη του ταινία με τίτλο «Without», γυρισμένη πριν από πέντε χρόνια, αν και τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, δεν προβλήθηκε ποτέ στις κινηματογραφικές αίθουσες!
Μια ένωση σκηνοθετών και δημιουργών, οι «Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη» αμφισβήτησαν την αξιοπιστία του Φεστιβάλ, με αποτέλεσμα να μην επιτραπεί η προβολή της ταινίας, ούτε καν η κυκλοφορία της σε dvd!
Παρόλα αυτά, ο Αλέξανδρος Αβρανάς προχώρησε κάνοντας και τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, την οποία έστειλε στη Βενετία.
Η ταινία κατέληξε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ και λίγες εβδομάδες μετά διακρίθηκε με τέσσερα βραβεία, αφήνοντας πίσω της ταινίες σπουδαίων σκηνοθετών όπως των: Τέρι Γκίλιαμ, Τζιάνι Αμέλιο, Στίβεν Φρίαρς.
Το «Miss Violence» θα κάνει την πρεμιέρα του στις ελληνικές αίθουσες το φθινόπωρο του 2013, ενώ ήδη η ταινία διαγράφει την πορεία της στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο, όπου και έγινε η αμερικάνικη πρεμιέρα στις 9 Σεπτεμβρίου, παρουσία του σκηνοθέτη.
Οι υποστηρικτές μιλούν για ένα σοκαριστικό δράμα, οι επικριτές για έναν ακόμα «Κυνόδοντα»
Οι υποστηρικτές της την αποθεώνουν ως ένα σοκαριστικό δράμα που δεν ξεχνάς ούτε ώρες μετά την προβολή του, οι πολέμιοί της τη θεωρούν απλά ένα ακόμη κομμάτι του περίεργου ελληνικού σινεμά, συγκρίνοντάς την με τον «Κυνόδοντα» του Λάνθιμου.
Εν μέρει είναι λογικό. Το «Miss Violence» είναι ίσως η πιο σκληρή ταινία που έχει περάσει από το Φεστιβάλ και αυτή που δίνει έδαφος συζήτησης όχι μόνο υπέρ και εναντίον της, αλλά και για τα θέματα που ανοίγει. Οι λέξεις που ακολουθούν περισσότερο κάθε αναφορά της στα social media είναι «γροθιά
στο στομάχι», «σοκ» και «πρόκληση».
Ενθουσιαστική η διεθνής κριτική
To Hollywood Reporter μιλάει για μια «ταινία που είναι λιγότερο μέρος του ελληνικού weird κύματος και περισσότερο μια κλασική - με όλες τις έννοιες του όρου - ελληνική οικογενειακή τραγωδία», το Variety εξαίρει την ερμηνεία της (εξαιρετικής στ' αλήθεια) Ελένης Ρουσσινού, αλλά και της παραγωγής και κυρίως το ρυθμό και την κατασκευή της σκηνοθεσίας του Αβρανά. Το Playlist μιλάει για μια «από τις πιο δυνατές εμπειρίες που είδαμε στο σινεμά εδώ και καιρό», ενώ ο Νικ Τζέιμς, του βρετανικού Sight & Sound γράφει ότι «Το «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά είναι ένα ιδιοφυώς φτιαγμένο, εξουθενωτικό ελληνικό οικογενειακό πορτρέτο. Πιθανόν, η πιο δυνατή ταινία εδώ μέχρι στιγμής».
Αυτό που μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας, είναι ότι η Ελλάδα δηλώνει υπερήφανη και ευτυχισμένη που μπορεί και πάλι να ορθώσει το βλέμμα της στον διεθνή καλλιτεχνικό κόσμο. Οι συντελεστές της ταινίας με πίστη και αισιοδοξία έθεσαν την ελληνική δημιουργία στο προσκήνιο και παρόλο το βάρος της οικονομικής κρίσης και των πολιτικο-κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, έβαψαν με ερυθρόλευκο χρώμα μερικές από τις σελίδες ενός από τα μεγαλύτερα και πιο σπουδαία ετήσια καλλιτεχνικά δρώμενα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου