Απροστάτευτοι στο χάος του Διαδικτύου…

ΤΟ FACEBOOK ΗΡΘΕ ΚΑΙ «ΑΝΑΚΑΤΩΣΕ» ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Της ΕΥΗΣ ΚΟΛΙΟΥ
Την ώρα που κοιμόμαστε, εισβάλλει κάποιος μέσα στο σπίτι και κλέβει τα προσωπικά μας αντικείμενα... Μιλάμε με κάποιον στο τηλέφωνο και μας κρύβει τα πραγματικά του στοιχεία, μας λέει ψέματα και τον πιστεύουμε. Συναντάμε έναν άγνωστο, μας λέει όμορφα λόγια, αλλά δεν είναι παρά ένας ανώμαλος ή ένας παιδεραστής ή δολοφόνος.
Γιατί το Διαδίκτυο να μείνει έξω από αυτά;
Αν και αποτελεί ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία του αιώνα που ζούμε, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για όλους τους χρήστες. Μπορούμε να προστατευτούμε; Τα τελευταία χρόνια όλοι μας αρχίσαμε δειλά δειλά να φτιάχνουμε έναν προσωπικό λογαριασμό στο Facebook, που αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με ιδρυτή τον μόλις 28 χρονών Mark Zuckerberg. Στο πέρασμα των χρόνων, όμως, το Facebook έχει αποκτήσει τεράστια δύναμη και παράλληλα με τη γνώση που έχουν οι χρήστες πλέον για τα δικαιώματά τους στο Ίντερνετ, ζητάνε όλο και πιο συχνά να μην παραβιάζονται αυτά, αλλά και να μη διαθέτει κανείς άλλος τα προσωπικά τους στοιχεία.
«Το Facebook γνωρίζει πολλά πράγματα για εμάς, ως αποτέλεσμα των όσων έχουμε πει, φανερά ή κρυφά, με τους φίλους μας. Όσο περισσότερα έχετε μοιραστεί τόσα στοιχεία έχει “εναντίον” σας, ειδικά αν στις συνομιλίες σας αναφέρεστε στον σεξουαλικό σας προσανατολισμό, στα πολιτικά σας πιστεύω ή στις επαγγελματικές σας επαφές» εξηγεί ο Μαξ Σρεμς, ένας 25χρονος φοιτητής Νομικής από την Αυστρία. Ο Σρεμς, αντιδρώντας στην πολιτική του Facebook, έφτιαξε μια ιστοσελίδα με τον «πολεμικό» τίτλο «Ευρώπη εναντίον Facebook». Περισσότεροι από 45.000 χρήστες έχουν ήδη ανταποκριθεί, απαιτώντας από το ευρωπαϊκό αρχηγείο του στην Ιρλανδία όλα, τα προσωπικά τους αρχεία: παλαιά και νέα, σβησμένα και εμφανή, αόρατα και ορατά. «Όταν κάποιος φτιάχνει λογαριασμό στο Facebook συναινεί στην αποδοχή κάποιων απίστευτα περίπλοκων κανονισμών» επισημαίνει. Ωστόσο, εξηγεί ότι διαβάζοντας κάποιος τους κανονισμούς καταλήγει να μπλεχτεί μέσα σε έναν λαβύρινθο ακατανόητων όρων. «Οι κανονισμοί πρέπει να είναι ξεκάθαροι ώστε μετά το κάθε Facebook να μην πουλάει, εν αγνοία μας, τη ζωή μας σε εταιρείες και ανθρώπους» τονίζει ο 25χρονος.
Δεν μπορεί να ξεφύγει κάποιος εύκολα από τα δίχτυα του Facebook από τη στιγμή που έχουν καταγραφεί τα στοιχεία του. Έχει φακελωθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και αν απενεργοποιήσει κάποιος τον λογαριασμό του δεν θα καταφέρει τίποτα απολύτως, αφού και πάλι όσα έχει γράψει παραμένουν στα αρχεία. Ακόμα και με την οριστική διαγραφή του λογαριασμού του, το Facebook έχει το δικαίωμα να κρατήσει κάποια «δεδομένα», χωρίς να τα συγκεκριμενοποιεί. «Το Facebook δεν σέβεται κανέναν νόμο» επισημαίνει ο Σρεμς.
Τα δικαιώματα… κώποις κτώνται 
Ο δικαστικός αγώνας του 25χρονου Σρεμς μόλις απέδωσε τους πρώτους του καρπούς. Πριν από λίγες ημέρες, η ιρλανδική Δικαιοσύνη εξανάγκασε το ευρωπαϊκό τμήμα του Facebook, μεταξύ άλλων: να παρέχει στους Ευρωπαίους χρήστες όλα τα αρχεία τους, ακόμη και όσα έχουν διαγραφεί, να δυσχεραίνει την εκμετάλλευσή τους από τεράστια οικονομικά συμφέροντα, να τους επιτρέπει να κλείνουν οριστικά τον λογαριασμό τους, να μη διευκολύνει τη διάδοση εκατομμυρίων προσωπικών δεδομένων (μέσω λογαριασμών τρίτων),να προφυλάσσει την ιδιωτικότητα στην Ευρώπη.
Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, τα περισσότερα αιτήματα που έχει δεχτεί το Facebook από τους χρήστες αφορούν στην προστασία τους από τις διάφορες ετικέτες με το όνομά τους που μπορεί να προστεθούν (tag) σε μία απλή φωτογραφία μέχρι ένα πολύ ύποπτο βίντεο ή προϊόν. Με την ετικέτα αυτή, τα στοιχεία του χρήστη μπορεί να μεταφερθούν σε διάφορες εταιρείες ανά τον κόσμο, αλλά παράλληλα το προϊόν αυτό να προσβάλει την προσωπικότητα του χρήστη.
Τα προσωπικά μας στοιχεία, δηλαδή, ταξιδεύουν συνέχεια σε όλο τον κόσμο μέσω αθώων ετικετών, καθώς και των κινήσεων που κάνουμε και καταγράφονται αυτόματα. Αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη υπάρχει η δυνατότητα ο κάθε χρήστης να ενεργοποιήσει στον λογαριασμό του τη «μη αυτόματη ετικετοποίηση». Να ελέγχει, δηλαδή, το αίτημα για το tag που του έχει γίνει και μόνο αν το εγκρίνει να είναι ορατό και στους φίλους του.
Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους για να είναι σε θέση να τα ασκήσουν. Ένα μεγάλο μέρος της νομοθετικής προστασίας προσωπικών δεδομένων βασίζεται σε ειδικά δικαιώματα που έχει καθένας μας: αν δεν τα ασκούμε και υποπίπτουν σε αχρησία, τότε επιτρέπουμε εμμέσως την αυξανόμενη ολοένα και περισσότερο παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
Σε συνάντησα στο chat… 
Ένα από τα πιο σοβαρά εγκλήματα του Διαδικτύου, τόσο στο Facebook όσο και σε οποιονδήποτε άλλο διαδικτυακό χώρο γνωριμιών, είναι το σεξουαλικό έγκλημα. Άτομα που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους αρχίζουν να επικοινωνούν. Ποτέ δεν ξέρεις, όμως, ποιος κρύβεται από πίσω…
Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που ανήλικα κορίτσια μιλούσαν με δήθεν συνομήλικούς τους, δέχτηκαν να συναντηθούν και κατέληξαν βιασμένες και εγκαταλειμμένες. Πρόσφατη είναι η απαγωγή ενός 14χρονου κοριτσιού στην Ινδονησία από έναν 24χρονο τον οποίο γνώρισε μέσω Facebook. Συμφώνησαν να συναντηθούν, το κορίτσι απήχθη, κλειδώθηκε σε ένα δωμάτιο επί μία εβδομάδα και βιάστηκε επανειλημμένως.
Το 2011 στο Ρέθυμνο ο 47χρονος παιδεραστής εκπαιδευτικός που ασελγούσε πάνω στους μαθητές του συγκλόνισε όλη την Ελλάδα. Ο ίδιος, δικαιολογώντας τον εαυτό του, έλεγε ότι πρόκειται για μία διαδικασία «μύησης» για την ολοκλήρωση των νεαρών. Ο καθηγητής προσπαθούσε να κρατάει επαφή με τους μαθητές του χρησιμοποιώντας ακόμα και το Facebook. Η Αστυνομία είχε επιβεβαιώσει ότι συνομιλούσε με πολλούς από τους ανηλίκους μέσω του chat στο Facebook.
Η Ελλάδα παρόλο που έχει υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση 108 (για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων) και την έχει θέσει σε ισχύ από το 1995, δυστυχώς με νομοθεσία που πέρασε αρχικά το 2007 και στη συνέχεια το 2009 έχει καταστήσει σημαντικά τμήματα της Σύμβασης ανενεργά, παραβιάζοντας το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Αυτοί οι δύο νόμοι πρέπει να καταργηθούν, καθώς παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση.