Δευτέρα 10 Ιουνίου 2013

Θεατρικά εργαστήρια: Λίκνα πολιτισμού σε μια «σκοτεινή περίοδο»

Της Φωτεινής Παπαδάκη, Φωτογραφίες: Studio Νίκος Ρέσκος

Ένα χαμόγελο από τους «μικρούς ήλιους» του κόσμου μας, τα παιδιά, αρκεί για να φωτίσει τη ζωή μας. Αυτό το χαμόγελο χαρίζουν τα θεατρικά εργαστήρια, τα οποία απασχολούν δημιουργικά το μυαλό και την ψυχή των παιδιών...
Η «Διά του Θεάτρου Παίδευσις» εξάπτει τη φαντασία των μικρών και οδηγεί στην κοινωνικοποίησή τους.
Για να ανακαλύψουμε ιδίοις όμμασι τις ευεργετικές ικανότητες των θεατρικών εργαστηρίων επισκεφτήκαμε δύο από αυτά. Η πρώτη μας σκέψη ήταν το Θέατρο της Ημέρας, η «κοιτίδα του θεατρικού παιχνιδιού», που βρίσκεται στους Αμπελόκηπους, όπου συνομιλήσαμε με τη σκηνοθέτη, καλλιτεχνική διευθύντρια και «παιδαγωγό θεάτρου» Ανδρομάχη Μοντζολή. Αναζητώντας ακόμα ένα θεατρικό εργαστήρι, βρεθήκαμε στην Άνω Γλυφάδα, στο πρώτο αμιγώς θεατρικό εργαστήριο των νοτίων προαστίων, που μετράει ένα χρόνο ζωής. Εκεί συναντήσαμε τη Μαρία Δεληκωνσταντίνου, ηθοποιό, παιδαγωγό και καλλιτεχνική διευθύντρια του εργαστηρίου «Το κουτί των θαυμάτων».
Το Θέατρο της Ημέρας γίνεται 20 χρονών. Η ιδέα της δημιουργίας γεννήθηκε στην καρδιά της Μάγκι Μοντζολή το 1992, όταν, όπως μας αποκαλύπτει η ίδια, επέστρεφε από το Παρίσι. «Την απόφαση της δημιουργίας ενός θεατρικού χώρου τη μοιράστηκα με τον, επί 37 χρόνια συνεργάτη μου, Λάκη Κουρετζή. Φτιάξαμε τον χώρο αυτόν με σκοπό να συγκεράσουμε το θέατρο και την παιδαγωγική», εξηγεί η ίδια.

Τα μέσα
Η Μαρία Δεληκωνσταντίνου, σημειώνει πως «Το κουτί των θαυμάτων», εκτός από το θεατρικό παιχνίδι, περιλαμβάνει τη μουσικοκινητική, τον αυτοσχεδιασμό, την παντομίμα και το θέατρο σκιών. Ολα αυτά, όμως, αποτελούν το μέσο για τον τελικό στόχο, δηλαδή το θεατρικό παιχνίδι, το οποίο «βοηθάει στην κοινωνικοποίηση του παιδιού και στη γνωριμία με τον εαυτό του και τους γύρω του» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Δεληκωνσταντίνου.
Η κ. Μοντζολή, από την πλευρά της, η οποία σκηνοθετεί και παιδικές παραστάσεις, μας αποκαλύπτει τα πλεονεκτήματα του θεατρικού παιχνιδιού. «Τα παιδιά μέσω του θεατρικού παιχνιδιού μπορούν να ψαύσουν και να κατανοήσουν μέσα από το βιωματικό στοιχείο, να εκφράσουν τη δική τους σκέψη και άποψη», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Αυτό τον καιρό στο Θέατρο της Ημέρας παρουσιάζεται η παράσταση «Μύθοι μέσα στον λαβύρινθο», στην οποία τα παιδιά έχουν ενεργό ρόλο, καθώς όπως μας εξηγεί η κ. Μοντζολή όχι μόνο μπορούν να γνωρίσουν τους μύθους και να τους δώσουν μια σύγχρονη υπόσταση, αλλά και να ανατρέψουν το τέλος χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους.
Η κ. Δεληκωνσταντίνου έχει τον δικό της τρόπο δράσης. Αφήνει ελεύθερα τα παιδιά στη σκηνή να δραστηριοποιηθούν, τους προσφέρει την αγκαλιά της και μπαίνει και η ίδια στο παιχνίδι, καταφέρνοντας να αλληλεπιδράσει μαζί τους, έχοντας βέβαια στο πλάι της κατάλληλους συνεργάτες, που όπως μας είπε είναι και εκείνοι παιδαγωγοί. «Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι βρίσκουμε τις αδυναμίες των παιδιών και τα βοηθούμε να τις αντιμετωπίσουν», προσθέτει η παιδαγωγός-ηθοποιός.
Στο Θέατρο της Ημέρας υπάρχουν τέσσερα τμήματα: Το τμήμα 2,5-4 ετών, το τμήμα 4-8 και το τμήμα 8-12 και από φέτος και μια ομάδα εφήβων με παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου. Μάλιστα, λειτουργεί και ένα ειδικό τμήμα για παιδιά ΑΜΕΑ, τα οποία, όπως αναφέρει και η κ. Μοντζολή, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Όλες οι ομάδες έχουν κοινό άξονα το θεατρικό παιχνίδι και κινούνται γύρω από ένα θέμα που καθορίζουν οι παιδαγωγοί. «Το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς δουλέψαμε με άξονα τους μύθους, στα πολύ μικρά παιδάκια είχαμε ερέθισμα τα παραμύθια, στα παιδάκια 4-8 είχαμε ερέθισμα τη λαϊκή παράδοση και στα παιδιά 8-12 τους αρχαιοελληνικούς μύθους», εξηγεί η κ. Μοντζολή.
Η κ. Μάγκι Μοντζολή, καλλιτεχνική διευθύντρια και παιδαγωγός θεάτρου

Στο «Κουτί των θαυμάτων» υπάρχει το τμήμα προνηπιακής ηλικίας, από 2-2,5 ετών, καθώς και το προσχολικό, που είναι από 3-5, το προεφηβικό, που ουσιαστικά αφορά σε όλο το Δημοτικό, καθώς και το τμήμα των εφήβων και των ενηλίκων. «Σε όλες αυτές τις ομάδες γίνεται θεατρικό παιχνίδι, ακόμα και στους ενήλικες, απλώς οι δραστηριότητες είναι διαφορετικές», αναφέρει η κ. Δεληκωνσταντίνου.
Η πικρία
Όπως μας λέει η κ. Μοντζολή, είναι μια έννοια που εισήγαγε ο Λάκης Κουρετζής, ο οποίος είναι διευθυντής σπουδών στο Θέατρο της Ημέρας, εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Κάθε χρόνο δεκάδες παιδιά και γονείς στηρίζουν τη δράση του Θεάτρου της Ημέρας. Το ίδιο ισχύει και για «Το Κουτί των θαυμάτων», η καλλιτεχνική διευθύντρια του οποίου μας λέει ότι όλο και περισσότεροι γονείς έχουν αρχίσει να εκτιμούν το θεατρικό παιχνίδι. Ωστόσο, η κ. Δεληκωνσταντίνου εξομολογείται την πικρία της, καθώς, όπως λέει, πολλοί γονείς που δεν είναι εξοικειωμένοι αρνούνται να εγγράψουν το παιδί τους, όντας πεπεισμένοι ότι μέσα από το θεατρικό παιχνίδι το παιδί τους θα βγει... ηθοποιός!
Η κ. Δεληκωνσταντίνου επισκεπτόμενη πολλά σχολεία συμπεραίνει ότι «οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι επιφυλακτικοί, ακριβώς γιατί δεν έχει θεσμοθετηθεί η θεατρική αγωγή στα σχολεία», προσθέτοντας ότι «το κράτος θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί και να δώσει στο μάθημα θεάτρου τη θέση που του αξίζει στα σχολεία».
Πιο αισιόδοξη φαίνεται η κ. Μοντζολή, η οποία δηλώνει ότι αναπτύσσεται δειλά η θεατρική αγωγή στα σχολεία, και όχι μόνο στα ιδιωτικά, τονίζοντας με υπερηφάνεια πως το Θέατρο της Ημέρας έχει στελεχώσει πολλά σχολεία σε Λαμία, Βόλο, Πάτρα και Κρήτη, με δικούς του εμψυχωτές-παιδαγωγούς, όπου λειτουργούν αντίστοιχα εργαστήρια του Θεάτρου της Ημέρας.
«Επιστροφή» στις πολιτιστικές δραστηριότητες
Εν μέσω οικονομικής κρίσης, τα θεατρικά εργαστήρια όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά ακμάζουν, καθώς όπως μας λένε και οι δυο ειδήμονες περισσότερα παιδιά και γονείς δείχνουν να στρέφονται σε αυτά. «Πέρυσι, που ανοίξαμε, είχαμε 8 παιδιά και φέτος έχουμε 40», λέει με χαμόγελο η κ. Δεληκωνσταντίνου, ενώ η κ. Μοντζολή δηλώνει πως «τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε σταθερά πάνω από 60 παιδιά στα εργαστήρια». Αυτό σαφώς οφείλεται και στη χαμηλή τιμή που πρέπει να καταβάλλει ένας γονιός στο «Κουτί των θαυμάτων», καθώς και στην τακτική του Θεάτρου της Ημέρας να μην επιβαρύνει μηνιαίως τους γονείς, αλλά να τους χαρίζει την ευχέρεια να πληρώνουν με τη φορά.
Οσο για τη στήριξη της πολιτείας και οι δυο γυναίκες τονίζουν ότι μόνες τους έπρεπε να σταθούν στα πόδια τους και να δημιουργήσουν τον χώρο τους. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια της κ. Δεληκωνσταντίνου πως «ούτε λεφτά για ελαιοχρωματιστή δεν είχα. Μόνη μου έβαψα τους τοίχους!».
Καθώς αποχαιρετούμε τα χαμογελαστά παιδιά που συμμετέχουν στα προγράμματα των θεατρικών εργαστηρίων κάνουμε μια ευχή: Να συνεχίσουν να υπάρχουν τέτοιοι χώροι, κόντρα στα προβλήματα, να κάνουν ευτυχισμένους παιδιά και γονείς και να δημιουργούν ενεργούς θεατές, που σημαίνει ενεργούς ανθρώπους και αργότερα ενεργούς πολίτες…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου