Τα σενάρια αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη επανέρχονται κατά κύματα στην επικαιρότητα την τελευταία διετία και σε τούτη τη φάση επαναδιατυπώνονται με ιδιαίτερη ένταση...
Οι λόγοι, όπως λένε οι αναλυτές, είναι τρεις:
- Πρώτον, διότι διαπιστώθηκε ότι η ύφεση στην ελληνική οικονομία παραμένει βαθιά, παρά τη μικρή πρόοδο στην επιβράδυνση της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, και εξελίσσεται δυσμενέστερα από τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου.
- Δεύτερον, διότι εντείνεται, διαχέεται και εμπεδώνεται η ανησυχία πως στην Ελλάδα δεν εφαρμόζονται τα δέοντα, άρα οξύνεται η ανησυχία πως η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα δάνειά της.
- Τρίτον, διότι στην ελληνική περίπτωση οι κερδοσκόποι βρήκαν το "Ελντοράντο" τους και διαχέουν φήμες που λειτουργούν διαβρωτικά στις προσπάθειες ανάκαμψης.
Η δυναμική σε τούτη τη φήμη πάντως δημιουργήθηκε από τις επιμέρους εθνικές κοινωνίες (της Σλοβακίας, της Φινλανδίας και πρόσφατα της Ολλανδίας), οι οποίες από τη θέση του "μυρμηγκιού" δυσφορούν στην ιδέα μιας ατέρμονης χρηματοδότησης του "τζιτζικιού" και μπορεί να το εκφράσουν μέσω των Κοινοβουλίων τους, όταν κληθούν να επικυρώσουν τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Το οικονομικό υπόβαθρο
Ωστόσο, όπως είπε τις προάλλες η Άνγκελα Μέρκελ, η οικονομία της Ελλάδας αντανακλά το 2,5% της ευρωζώνης, με άλλα λόγια ως ποσοστό είναι μικρή και δεν κλονίζει σοβαρά το σύστημα οικονομίας του ευρώ.
Με οικονομικούς όρους, επομένως, υπολογίζεται ότι στη σχέση κόστους-οφέλους, η παροχή δανείων στην Ελλάδα στην προοπτική αποπληρωμής τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, υπό προϋποθέσεις, προσφέρει ασφαλέστερη διέξοδο (για την ίδια την ευρωζώνη) από την εγκατάλειψη της Ελλάδας στη τύχη της.
Ενδεικτικά επ΄ αυτού αναφέρεται πρόσφατη μελέτη της ελβετικής τράπεζας UBS, στην οποία επισημαίνεται ότι το σενάριο απόσχισης μιας αδύναμης οικονομίας από την ευρωζώνη θα συμπαρέσυρε "κύματα άμεσης κερδοσκοπίας σε βάρος άλλων χωρών, που θα ήταν υποψήφιες για την ίδια επιλογή", ενώ θα προκαλούσε κλυδωνισμούς στο τραπεζικό σύστημα, τα πλοκάμια του οποίου αλληλοεμπλέκονται στις οικονομίες της ευρωζώνης.
Ως εκ τούτου εκτιμάται, ότι "το κόστος από μια διάσπαση της ευρωζώνης θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από εκείνο μιας διάσωσης της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, ανεξάρτητα από το αν η διάσπαση προκληθεί από την απόσχιση μιας αδύναμης ή μιας ισχυρής οικονομίας".
Το πολιτικό - γεωστρατηγικό κόστος
Η ελληνική κρίση, εξάλλου, ανέδειξε ένα συστημικό λάθος στη λειτουργία της ευρωζώνης, που δεν θεραπεύεται από την απομάκρυνση της Ελλάδας. Η διαδικασία της ΟΝΕ δεν είχε καταφέρει να ενοποιήσει τη δημοσιονομική πολιτική και ως εκ τούτου, η νομισματική πολιτική έμεινε μετέωρη.
Το εγχείρημα της εποπτείας αποδείχθηκε, άλλωστε, αδύναμο και διαπιστώθηκε πως πρέπει να ενισχυθεί από διαδικασίες συντονισμού, η τήρηση των οποίων θα διασφαλίζεται με κυρώσεις και η πραγματικότητα αυτή ξεδιπλώθηκε με την ανάδειξη της ελληνικής κρίσης, η οποία υπαγόρευσε μιαν ευρύτερη θεσμική αναδιάρθρωση.
Η Ελλάδα εξάλλου, ως κρίκος της ευρωζώνης, αντανακλά και μια γεωστρατηγική σκοπιμότητα που είναι η παρουσία της ΕΕ στη νοτιο-ανατολική Μεσόγειο.
Η αποχώρηση της Ελλάδας από την ευρωζώνη αποτελεί μια μείζονα ανατροπή της ευρωπαϊκής στρατηγικής των τελευταίων 50 χρόνων και μια συνολική υποχώρηση της ΕΕ από τον βαλκανικό περίγυρο.
Σε τούτη τη φάση ακόμη, είναι ορατός ο κίνδυνος διάχυσης της ελληνικής κρίσης και αν επιλεγεί η δραστική μέθοδος αποπομπής από την ευρωζώνη, τότε υιοθετείται ένας μηχανισμός που μπορεί να συμπαρασύρει και άλλους εταίρους, με υπολογίσιμο ειδικό βάρος στη λειτουργία της ευρωζώνης.
Τα θεσμικά εμπόδια
Η διαδικασία αποχώρησης από το ευρώ, τέλος, θεσμικά δεν είναι δυνατή και μολονότι όταν υπάρχει η βούληση, το πρόβλημα της μεθοδολογίας ίσως να μην είναι ανυπέρβλητο, αν και θα πρέπει μια τέτοια απόφαση να επικυρωθεί από όλα τα Κοινοβούλια της χωρών της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού. Ωστόσο, σε τούτη την κρίσιμη φάση, μια θεσμική περιπέτεια με ιδιαίτερη πολιτική φόρτιση, θα καταπονήσει εξαιρετικά την ευρωζώνη, χωρίς να προδιαγράφει την απογείωσή της.
Στο πλαίσιο αυτό, τυχόν υιοθέτηση της πρότασης αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη πολιτικά σηματοδοτεί μια διαδικασία αποσύνθεσης, με ευρύτερες επιπτώσεις στις αγορές.
Πρόκειται για μια συνολική ιστορική αναδίπλωση της ΕΕ, που είχε χαρακτηρίσει το εγχείρημα της ευρωζώνης ως "μη αναστρέψιμο". Η ανατροπή εκείνης της στρατηγικής, η παραδοχή πως το εγχείρημα μπορεί να είναι αναστρέψιμο, αποτελεί ομολογία ήττας. Κυρίως όμως, ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για τη συνοχή και το μέλλον της ΕΕ στη διεθνή σκηνή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου